百丈山记

百bǎi丈zhàng山shān记jì--朱zhū熹xī

登dēng百bǎi丈zhàng山shān三sān里lǐ许xǔ，，右yòu俯fǔ绝jué壑hè，，左zuǒ控kòng垂chuí崖yá，，垒lěi石shí为wèi磴dèng，，十shí余yú级jí乃nǎi得dé度dù。。山shān之zhī胜shèng，，盖gài自zì此cǐ始shǐ。。

循xún磴dèng而ér东dōng，，即jí得dé小xiǎo涧jiàn。。石shí梁liáng跨kuà于yú其qí上shàng。。皆jiē苍cāng藤téng古gǔ木mù，，虽suī盛shèng夏xià亭tíng午wǔ无wú暑shǔ气qì。。水shuǐ皆jiē清qīng澈chè，，自zì高gāo淙cóng下xià，，其qí声shēng溅jiàn溅jiàn然rán。。度dù石shí梁liáng，，循xún两liǎng崖yá曲qū折zhé而ér上shàng，，得dé山shān门mén。。小xiǎo屋wū三sān间jiān，，不bù能néng容róng十shí许xǔ人rén，，然rán前qián瞰kàn涧jiàn水shuǐ，，后hòu临lín石shí池chí，，风fēng来lái两liǎng峡xiá间jiān，，终zhōng日rì不bù绝jué。。门mén内nèi跨kuà池chí又yòu为wèi石shí梁liáng。。度dù而ér北běi，，蹑niè石shí梯tī，，数shù级jí入rù庵ān。。庵ān才cái老lǎo屋wū数shù间jiān，，卑bēi庳bì迫pò隘ài，，无wú足zú观guān。。独dú其qí西xī阁gé为wèi胜shèng。。水shuǐ自zì西xī谷gǔ中zhōng循xún石shí罅xià奔bēn射shè出chū阁gé下xià，，南nán与yǔ东dōng谷gǔ水shuǐ并bìng注zhù池chí中zhōng。。自zì池chí而ér出chū，，乃nǎi为wèi前qián所suǒ谓wèi小xiǎo涧jiàn者zhě。。阁gé据jù其qí上shàng流liú，，当dāng水shuǐ石shí峻jùn激jī相xiāng搏bó处chù，，最zuì为wèi可kě玩wán。。乃nǎi壁bì其qí后hòu，，无wú所suǒ睹dǔ。。独dú夜yè卧wò其qí上shàng，，则zé枕zhěn席xí之zhī下xià，，终zhōng夕xī潺chán潺chán。。久jiǔ而ér益yì悲bēi，，为wèi可kě爱ài耳ěr。。

出chū山shān门mén而ér东dōng十shí许xǔ步bù，，得dé石shí台tái。。下xià临lín峭qiào岸àn，，深shēn昧mèi险xiǎn绝jué。。于yú林lín薄báo间jiān东dōng南nán望wàng，，见jiàn瀑pù布bù自zì前qián岩yán穴xué瀵fèn涌yǒng而ér出chū，，投tóu空kōng下xià数shù十shí尺chǐ。。其qí沫mò乃nǎi如rú散sàn珠zhū喷pēn雾wù，，目mù光guāng烛zhú之zhī，，璀cuǐ璨càn夺duó目mù，，不bù可kě正zhèng视shì。。台tái当dāng山shān西xī南nán缺quē，，前qián揖yī芦lú山shān，，一yī峰fēng独dú秀xiù出chū，，而ér数shù百bǎi里lǐ间jiān峰fēng峦luán高gāo下xià亦yì皆jiē历lì历lì在zài眼yǎn。。日rì薄báo西xī山shān，，余yú光guāng横héng照zhào，，紫zǐ翠cuì重zhòng迭dié，，不bù可kě殚dān数shù。。旦dàn起qǐ下xià视shì，，白bái云yún满mǎn川chuān，，如rú海hǎi波bō起qǐ伏fú。。而ér远yuǎn近jìn诸zhū山shān出chū其qí中zhōng者zhě，，皆jiē若ruò飞fēi浮fú来lái往wǎng。。或huò涌yǒng或huò没méi，，顷qǐng刻kè万wàn变biàn。。台tái东dōng径jìng断duàn，，乡xiāng人rén凿záo石shí容róng磴dèng以yǐ度dù，，而ér作zuò神shén祠cí于yú其qí东dōng，，水shuǐ旱hàn祷dǎo焉yān。。畏wèi险xiǎn者zhě或huò不bù敢gǎn度dù。。然rán山shān之zhī可kě观guān者zhě，，至zhì是shì则zé亦yì穷qióng矣yǐ。。

余yú与yǔ刘liú充chōng父fù、、平píng父fù、、吕lǚ叔shū敬jìng、、表biǎo弟dì徐xú周zhōu宾bīn游yóu之zhī。。既jì皆jiē赋fù诗shī以yǐ纪jì其qí胜shèng，，余yú又yòu叙xù次cì其qí详xiáng如rú此cǐ。。而ér其qí最zuì可kě观guān者zhě，，石shí磴dèng、、小xiǎo涧jiàn、、山shān门mén、、石shí台tái、、西xī阁gé、、瀑pù布bù也yě。。因yīn各gè别bié为wèi小xiǎo诗shī以yǐ识shí其qí处chù，，呈chéng同tóng游yóu诸zhū君jūn。。又yòu以yǐ告gào夫fū欲yù往wǎng而ér未wèi能néng者zhě。。